• 1403/11/20 - 12:36

حماسه‌های فراموش‌نشدنی؛ روزشمار انقلاب اسلامی در اردبیل

دوباره بوی ماه انقلاب می‌آید. اردبیل، شهر عاشقان و دلیران، در سال ۵۷، صحنه حماسه‌هایی بی‌نظیر بود. از چهلم شهدای تبریز تا تظاهرات عظیم آبان، مردم این شهر، با ایمان و اراده‌ای پولادین، در راه آزادی و عدالت، جانفشانی‌ها کردند.

در آن روزگار آتشین، دهمین روز از بهار سال ۱۳۵۷، اردبیل، شهر عاشقان و دلدادگان، در تب و تاب انقلابی عظیم می‌سوخت. چهلم شهدای ۲۹ بهمن تبریز، همچون شراره‌ای، دل‌های مردم را به یاد آن حماسه‌های خونین، داغ‌تر می‌کرد. بازار اردبیل، نبض تپنده شهر، در اعتراض به ظلم و ستم، از حرکت ایستاد و سکوت مرگباری آن را فراگرفت.نغمه‌های آسمانیاز بلندگوهای مساجد میرزا علی اکبر و حاج میرزا، نوای روح‌بخش قرآن، جان‌ها را صیقل می‌داد و امید به فردایی روشن را در دل‌ها زنده می‌کرد. ساواک و ماموران شهربانی، با تمام توان، در تلاش برای خاموش کردن این شعله‌های عشق و آزادی بودند، اما مردم، با ایمانی راسخ و اراده‌ای پولادین، مجلس یادبود شهدای ۲۹ بهمن تبریز را در مسجد میرزا علی اکبر برپا کردند.منبرهای آتشینروز بعد، آیت‌الله مروج، آن عالم ربانی، با نوحه‌های جانسوز، دل‌ها را به یاد مظلومیت شهدا، آتش زد. سپس، بر منبر نشست و با سخنانی آتشین، از شهدای قم و تبریز، آن سربازان رشید اسلام، یاد کرد و یادشان را گرامی داشت.شهادت مظلومانهچند، روزی دیگر، خبر شهادت اصغر مرادی، دانشجوی اردبیلی دانشگاه قزوین در یزد، همچون صاعقه‌ای بر دل‌ها فرود آمد. این جوان عاشق وطن، در راه آزادی و عدالت، جان خود را فدا کرد و نامش تا ابد در تاریخ این سرزمین جاودانه شد.روشنگری آیات الهیچهاردهم فروردین، آیت‌الله مسائلی، آن عالم آگاه، در مسجد حاج میر صالح اردبیل، با تفسیر آیات قرآن، به روشنگری مردم پرداخت و از حضرت امام خمینی(ره)، آن رهبر فرزانه، و مبارزه ارتش علیه حکومت پهلوی سخن گفت. وی، با کلامی شیوا و گیرا، از ظلم و ستم شاه پرده برداشت و مردم را به آگاهی و بیداری فراخواند.
 
 

عزای عمومی و فریاد حق‌طلبی

نوزدهم اردیبهشت، مردم اردبیل، در پی عزای عمومی از سوی آیت‌الله گلپایگانی و مرعشی نجفی، در سوگ چهلم شهدای اهواز، یزد و جهرم، در مسجد میرزا علی اکبر گرد هم آمدند. آیت‌الله سید غنی اردبیلی، از شاگردان امام خمینی، با صدایی رسا، اعلامیه مراجع قم را برای مردم خواند و فریاد حق‌طلبی و عدالت‌خواهی را در شهر طنین‌انداز کرد. در ادامه، یکی از نوحه‌خوانان، با اشعاری حماسی، شور و حرارتی وصف‌ناپذیر به این مراسم بخشید.سخنرانی‌های روشنگرانهعصر همان روز، مردم بار دیگر در مسجد میرزا علی اکبر جمع شدند و این بار، آیت‌الله مسائلی، با سخنانی آتشین، به سرمایه‌داری و هیئت حاکمه تاخت و ظلم و ستم آنان را برملا کرد.شهادت دانشجوی آزادهبیست و چهارم خرداد، ایوب معادی، دانشجوی ۲۲ ساله اردبیلی دانشگاه بابلسر، پس از دستگیری، در شهربانی بابل، بر اثر ضربات و شکنجه‌های وحشیانه، به شهادت رسید. ساواک و شهربانی بابلسر، با وقاحتی بی‌نظیر، علت مرگ او را سکته قلبی اعلام کردند، اما مردم حقیقت را می‌دانستند و این جنایت هولناک، خشم آنان را شعله‌ورتر کرد. آیت‌الله مسائلی در اردبیل بر پیکر شهید نماز خواند و او را در آرامگاه علی آباد اردبیل به خاک سپردند.فریادهای آزادی‌خواهی در نیمه شعبانسی‌ام تیرماه، حضرت امام خمینی(ره)، در اعلامیه‌ای، از مردم خواست که در نیمه شعبان، از برگزاری جشن خودداری کنند. مردم اردبیل نیز، در لبیک به این فراخوان، در مسجد میرزا علی اکبر گرد هم آمدند و دکتر محمد مهدی کرانی، از استادان دانشگاه تبریز، به سخنرانی پرداخت. پس از او، آیت‌الله مروج، با کلامی نافذ، بر منبر رفت و به روشنگری مردم پرداخت.
 
 

مراسم چهلم شهید معادی

چهاردهم مرداد، ساواک و شهربانی، از برگزاری مراسم چهلم شهید ایوب معادی در مساجد جلوگیری کردند و روحانیون و مردم را تهدید کردند. اما، بستگان شهید، با حضور مردم انقلابی، آیت‌الله مروج و آیت‌الله مسائلی، مراسم را در منزل خود برگزار کردند و یاد آن شهید عزیز را گرامی داشتند. در این روز، بازار اردبیل نیز در اعتراض به این ظلم و ستم، تعطیل بود.سخنرانی‌های آتشین در ماه رمضاندر هجدهم مرداد، حجت‌الاسلام حسن زودی، با نام مستعار حسین حسین‌پور، به دعوت آیت‌الله مروج و آیت‌الله آلی، از قم به اردبیل آمد تا با شروع ماه مبارک رمضان، در مسجد میرزا علی اکبر برای مردم سخنرانی کند. وی، با سخنانی افشاگرانه و شدیداللحن، علیه شاه و حکومت پهلوی، روشنگری کرد و سه روز بعد، توسط ساواک دستگیر و به تبریز منتقل شد.همبستگی با انقلاببیست و یکم مرداد، در تجمع عده زیادی از مردم در مسجد میرزا علی اکبر اردبیل، حجت‌الاسلام سید علی اکبر اجاق‌نژاد، با اشاره به دستگیری حجت‌الاسلام حسن‌زاده، از مردم، بازاریان، روحانیان و دانشجویان انقلابی برای همراهی با انقلاب اسلامی تشکر کرد و بر لزوم وحدت و همدلی در این راه مقدس تأکید کرد.تظاهرات عظیم و بیانیه انقلابینهم آبان، تظاهرات عظیمی از مردم اردبیل در خیابان‌ها برگزار شد و با خواندن بیانیه‌ای توسط آیت‌الله مسائلی به پایان رسید. در این بیانیه، آمده بود که حکومت پهلوی، با اجرای قانون اساسی، آزادی زندانیان سیاسی و روحانی، باید زمینه مراجعت حضرت امام را فراهم کند.
 
 

اعتصاب فرهنگیان

بیست و دوم آبان، فرهنگیان اردبیل، با تنظیم و امضای بیانیه‌ای ده ماده‌ای، آن را به آموزش و پرورش ارسال کردند و اعلام کردند که اگر به خواسته‌های آنان ترتیب اثر داده نشود، به اعتصاب خود ادامه خواهند داد.حمله به مسجد و مجروح شدن آیت‌الله مروجبیست و ششم آبان، مردم، پس از سخنرانی آیت‌الله مروج، هنگام خروج از مسجد میرزا علی اکبر، با نیروهای شهربانی روبرو شدند. در این میان، آیت‌الله مروج، بر اثر تیراندازی و باتوم ماموران، مجروح و به بیمارستان منتقل شد. روز بعد، فرماندار و رئیس شهربانی، برای خاموش کردن خشم مردم، در بیمارستان به ملاقات آیت‌الله مروج رفتند و قول پیگیری حادثه را دادند.مراسم طشت‌گذاری و شعارهای انقلابینهم آذر، مراسم طشت‌گذاری در مسجد جامع، با حضور محلات شش گانه اردبیل آغاز شد. محمدباقر تمدن، با نوحه‌خوانی، شعری ضد حکومتی از استادان برخواند و سپس، جوانان انقلابی، که سرود «خمینی امام» را از قبل آماده کرده بودند، آن را با شور و حرارت خاصی اجرا کردند. ماموران ساواک و شهربانی، مسجد را محاصره کرده بودند، اما نتوانستند مانع از برگزاری این مراسم انقلابی شوند.این بود گوشه‌ای از حماسه‌های مردم اردبیل در روزشمار انقلاب اسلامی. مردمانی که با عشق به وطن و ایمان به رهبری امام خمینی، در برابر ظلم و ستم ایستادند و با فداکاری و ایثار، نقش بی‌ بدیلی در پیروزی انقلاب اسلامی ایفا کردند.
منبع: فارس اردبیل

تصاویر